nieuwsbrief agroactualiteiten augustus 2023
De afgelopen maand ben ik de 60 gepasseerd. Bij dit heugelijke feit werd ik verrast met een persbericht: Minder koeien Schiermonnikoog, meer Stikstof!? Deze kop ging er bij de media in als koek, ook al dekte de titel vaak niet de lading van het daaronder geschreven artikel. Op Twitter, in columns en op de verschillende websites gingen velen weer volledig los met hun vaak ongenuanceerde meningen. Veelal totaal niet wetende wat het project op Schiermonnikoog nu precies inhoudt en wat nu de achterliggende gedachtes en verhalen zijn van de 7 veehouders op het eiland. Maar nu zien partijen hun kans schoon in de stikstofdiscussie met de MAN-Metingen, om het wellicht in hun voordeel te doen kantelen. Maar heel eerlijk? In welk en wie zijn voordeel dan? Bij velen is de toekomst van hun onderneming erg onzeker en dat wordt met deze berichtgeving echt niet beter.
Ik moet bij dit soort van framing meteen weer denken aan de financieringscrisis van 2010 in Griekenland. In de jaren tachtig (1985) heb ik voor mijn opleiding stage gelopen op de American Farm School (https://www.afs.edu.gr/en/) te Thessaloniki. Op een leeftijd van toen 23 jaar heb ik de Grieken goed leren kennen en is er altijd grote belangstelling gebleven van mijn kant voor dit land met zijn inwoners. Ik raakte dan ook in verwarring toen de financieringscrisis uitbrak in 2010 en Griekenland de gebeten hond was volgens Nederland. Uitspraken als de Grieken waren lui en beloftes dat er geen cent meer aan steun naar Griekenland zou gaan, deden het toen goed! Dit terwijl ik in 1985 meer dan een half jaar tussen de Grieken had geleefd en ik een totaal ander beeld had. Het paste en strookte totaal niet met mijn ervaring. Het waren hard werkende mensen, ongelooflijk gastvrij, die me in zware tijden erg hebben gesteund, met hun eigen gewoontes, genietend van het leven met natuurlijk een siësta, maar die niet bewust de boel aan het belazeren waren en/of lui waren. Wanneer je ook kijkt naar het aantal arbeidsuren per jaar zit een gemiddelde Griek op bijna 200 % t.o.v. een gemiddelde Nederlander. Dus hoezo zijn Grieken lui?
Uiteindelijk heeft Griekenland onder druk van Europa ongelooflijk moeten bezuinigen. Nu 13 jaar later zien we dat er miljarden aan steun door Nederland is gegeven aan Griekenland om onze eigen beleggingen en pensioengelden veilig te stellen. Het duurt nog tot 2070 alvorens we het geld volledig terug zullen zien (ik dus niet meer 😉). En van alle maatregelen en opleggingen aan Griekenland zijn vooral de Chinezen en Russen ons erg dankbaar. De lucht- en zeehavens zijn nu voor een prikkie in handen gekomen van landen waar we nu weer juist graag van onafhankelijk willen zijn. We hebben terugkijkende door onze houding de voordeur dichtgegooid en goed dichtgetimmerd, maar daarbij ongewild de achterdeur wijd open laten staan. Kortom, subjectieve oneliners doen het goed, maar de uiteindelijke deal en besluit heeft alleen maar verliezers opgeleverd. Ditzelfde ontstond later bij de opvangtoeslag in 2012. Ook hier werd met oneliners een koers ingezet, waarbij nu nog steeds mensen in Nederland anno 2023 eronder moeten lijden.
De kop “Minder koeien Schiermonnikoog, meer Stikstof!?” is in mijn optiek dan ook weer een mooi voorbeeld van framing. Het bericht wordt namelijk niet objectief maar subjectief gepresenteerd. Het bericht is als ware ingekleurd. Hierdoor ontstaat een denkfout in onze hersenen. We denken dat we de informatie objectief kunnen beoordelen. Maar dat is niet zo. De bedoeling is ook helemaal niet om objectief naar dit project op Schiermonnikoog te kijken. Om nieuwsgierig te worden naar de
7 ondernemers daar op dat eiland, naar hun eigen individuele verhaal te luisteren en dan daarover een mening te vormen. Het project is namelijk nog lang niet af en voor mijn gevoel pas begonnen aan de tweede fase, dus om conclusies trekken is het nog veel te vroeg. Nu hoor ik een gedeputeerde in Friesland zeggen dat ze het verschrikkelijk vindt dat boeren gaan emigreren, maar het is dus door eigen politiek falen, met oneliners en framing dat we 4 jaar na de uitspraak van de Hoge Raad inzake de PAS nog steeds geen oplossing in zicht hebben. Net als in 2010 bij Griekenland wordt het beeld al volledig voor ons ingekleurd. Het is zoals Johan Cruijff het ooit eens mooi tegen Mart Smeets zei: “Je ziet het pas als je het doorhebt”.
Ter nagedachtenis van Jan Bies en Charlotte Wilkinson († 1985)
Met vriendelijke groet,
D&U Advies B.V. – Herman Hofstee, Klaas Jan Janssen en Björn Schutter
Herman